تفاوت دما و گرما

تفاوت گرما و دما؟

گرما و دما دو کمیت مرتبط به یکدیگر هستند، امّا این به معنای آن نیست که هر دو دارای یک کمیت و یک معنا باشند. دما را نباید با گرما که شکلی از انرژی است اشتباه گرفت. دما میزان سرعت مولکول های یک جسم را نشان می دهد در حالی که گرما نه تنها نشان دهنده ی سرعت حرکت مولکول هاست بلکه تعیین کننده ی تعداد مولکول هایی است که تحت تأثیر آن قرار گرفته اند.

فرض کنید دریک اتاق که به طور کامل بسته و ایزوله است شمعی روشن نمایید. دماسنج نصب شده در اتاق با وجود این که دمای شعله ی شمع بالای ۱۰۰۰ درجه ی سانتیگراد است تغییری نشان نمی دهد. ولی اگر یک شمش فولادی به وزن ۳۰۰۰ کیلوگرم و دمای ۲۰۰ درجه سانتیگراد داخل همان اتاق وارد شود دمای اتاق به سرعت افزایش می یابد. گرچه دمای شعله ی شمع خیلی بیش تر از دمای شمش است ولی شمش فولادی گرمای خیلی بیشتری دارد و به همین دلیل دمای اتاق را بالا می برد.

همچنین انرژی می تواند منتقل شود، بدون این که تغییری در دمای جسم به وجود آید. مثلاً در تبدیل یخ صفر درجه به آب صفر درجه، انرژی افزایش می یابد در حالی که دمای آب ثابت است.

اندازه گیری و واحد های دما

برای سنجش دما از “دماسنج” یا “ترمومتر” استفاده می شود. دماسنج شیشه ای بر اساس انبساط مایعات در اثر گرما عمل می کند. در دماسنج شیشه ای معمولاً از الکل یا جیوه استفاده می شود. زیرا دمای انجماد آن ها پایین است و ضریب انبساط تقریباً ثابتی دارند.

در دماسنج سلسیوس نقطه ی پایینی آن نقطه ی انجماد آب بوده  و با °۰  نشان داده می شود و نقطه ی بالایی آن نقطه ی جوش آب بوده و با °۱۰۰ نمایش داده می شود. بین نقطه بالایی و پایینی به ۱۰۰ قسمت تقسیم شده و هر قسمت یک درجه سلسیوس (سانتیگراد) نامیده می شود.

همان طور که گفته شد پایین ترین حد دما ۲۷۳٫۱۵- درجه سانتیگراد است که صفر مطلق نامیده می شود. صفر مطلق نقطه پایین درجه بندی دیگری استکه به آن درجه بندی مطلق می گویند. درجه بندی مطلق در سیستم SI درجه بندی کلوین (K)نامیده می شود و درجه آن معادل یک درجه سانتی گراد (C) است. یکی دیگر از واحد های اندازه گیری دما درجه فارنهایت (F) می باشد. در این مقیاس نقطه ذوب یخ ۳۲ و نقطه جوش آب ۲۱۲ انتخاب شده است و فاصله بین آن ها به ۱۸۰ قسمت مساوی تقسیم شده است.